Dag 6: Novgorod met geschiedenisles

Novgorod
Vandaag  is de dag van Novgorod, de parel van de UNESCO Werelderfgoedlijst

We beginnen met een rondleiding, eerst langs de wijk waar vroeger de handelaren woonden. Novograd heeft ruim 200.000 inwoners en 47 kerken. Daar staan er veel van in deze wijk.  

De stad is gesticht in 859 en was een belangrijk schakelpunt tussen Europa en Azië. De stad was vanuit de Oostzee bereikbaar via water en verderop kon transport verder via de Wolga naar Azië. Lang mochten er van het stadsbestuur (aartsbisschop) alleen huizen van hout worden gebouwd, want dat was ruim beschikbaar. Dat materiaal werd ook gebruikt voor de wegen, er zijn in de binnenstad 29 lagen op elkaar gevonden. 

Houten gebouwen zijn brandgevoelig, zeker in dit klimaat. En na elke brand waren ook de handelsvoorraden weg. Steen als bouwmateriaal was veel duurder, maar geld was geen probleem (meer) in deze rijke stad. Dat materiaal mocht alleen voor kerken worden gebruikt. 

Daar vonden de handelaren een praktische oplossing voor: ze bouwden kerken, waarin veel opslagruimte beschikbaar was. Zo staan er nu nog 9 kerken naast elkaar op een terrein waar je er 1 zou verwachten. 

Kerkje annex magazijn annex schuilhut in Novgorod

De gunstige ligging aan de handelsroute naar Europa zorgde er niet alleen voor dat Novgorod blootstond aan westere invloeden, maar ook dat het als rijke Hanzestad een belangrijk zakelijk, politiek en cultureel centrum werd.

Monument 1862

Aan de overkant van de rivier wordt het Kremlin (ommuurde stad) gebouwd, waar we de basiliek en het momument voor 1.000 jaar Rusland uit 1.862 bewonderen tijdens de uitleg door gids Natasja. Wat een schitterende aankleding.

Het verhaal over het monument valt een beetje in het water (= natte sneeuw). Alle belangrijke Russen uit die 1.000 jaar staan er op, behalve Iwan de Verschrikkelijke. Dat is zijn straf voor het uitmoorden van een groot deel van de bevolking van Novograd. 

Bij onze vraag of Natasja vindt dat Putin er bij moet reageert ze positief, ze zal haar leven lang op hem stemmen, zoveel goeds heeft hij gedaan voor 'moedertje Rusland'. 

In een kring om het monument uit 1862

 Peter de Grote

Na de lunch vertrekken we naar Sint-Petersburg, onderweg blijft het landschap vrijwel gelijk.  Heel af en toe zien we een teken van leven bij de hutjes (rookpluim, geiten). Verder bar en bar armoedig en deprimerend. 

Onderweg vertelt Marie-Thérèse verder over de stichter van de stad Sint-Petersburg, Peter de Grote. Deze Peter heeft heel veel kennis opgedaan in Nederland en heeft hier tijdens zijn bezoek (met 300 man) ook heel veel experts meegenomen (ingehuurd). 

Mooi voorbeeld: de kartograaf Bering, die het traject naar het Noordoosten in kaart heeft gebracht, tot aan de Beringstraat en de Beringzee. En ook Siberië zou van zijn naam komen. De knowhow en inspiratie voor Sint Petersburg deed Peter op in Amsterdam. Ook Sint-Petersburg heeft grachten, is gebouwd op palen, ligt aan het IJ en kent een vesting die een kopie is van Naarden vesting. 

Actualiteiten

Tot slot nog een stukje over de huidige tijd. 

1. Syrië, opstelling van Rusland. 

Marie Therese begint dat verhaal in 1946 bij de stichting van de staat Israël. Het westen voelde zich verplicht om voor de Joden wat terug te doen, maar had ook een belang. Door Israël te steunen had het Westen daar een positie die haar belangen in de regio zou behartigen. Daarop heeft Rusland banden aangeknoopt met Syrië als tegenwicht. 

Ze ervaart de informatie op de info op de Russische TV als tweezijdig. Nadrukkelijk komt daarin naar voren dat het bewind van Assad kritiek krijgt, maar dat zijn verdwijnen zonder een plan B voor daarna een garantie voor andere ellende is. Zie Irak en Libie. 

2. Nemtsov, wat is dat voor spelletje?

Ook hierover is er veel discussie de Russische media en de feiten blijven een vraagteken. 

Maar ze ziet een relatie met de aanpak van de oligarchen, die in de 90-er jaren veel invloed (censuur) kenden op iedereen die hun rol beschreef. Zie Baturina & Berezovski. 

Nemtsjov (zelf ook een oligarch(je)) en Kasparov worden door de meeste Russen gezien als westerse vazal, die makkelijk praten vanuit hun luxe buitenlandse verblijf. 

3. De MH-17.
Hierover ervaren de Russen de beeldvorming in de Westerse media als selectief.  Daar blijft het bij. 

4. De relatie Oost <> West. 

Dit jaar (2017) wilden de Russen de overgave van Hitler groots vieren met alle betrokken westerse partijen, op de Russische datum 9 mei.  Maar niemand kwam opdagen, de Russen voelden dat in hun hart, zeker vanuit het besef dat er zoveel miljoenen Russen in WO 2 zijn omgekomen en in het besef dat de geallieerden in 1944 konden doorstoten omdat de Russen aan het Oostfront zoveel succes hadden. 

Die hele dag stond in het teken van de herdenking, afgesloten met de militaire parade.

En wat kwam er bij ons in beeld? Alléén die parade met militair machtsvertoon. 

Dat deed pijn.